Bệnh chàm (Eczema) là gì?

Bệnh chàm (eczema) gây ra tình trạng ban đỏ, ngứa ngáy, đau rát vô cùng khó chịu. Căn bệnh này không chỉ ảnh hưởng xấu tới sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày, mà còn khiến người bệnh mất tự tin trong giao tiếp. Việc nhận biết chính xác các triệu chứng, nguyên nhân gây bệnh là yếu tố quan trọng giúp điều trị bệnh chàm hiệu quả.

Bệnh chàm (eczema) là gì? Bệnh chàm có lây không?

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Lệ Quyên (Trưởng khoa Da liễu – Trung tâm Thuốc dân tộc): Bệnh chàm (eczema) là tình trạng viêm da có biểu hiện rõ ràng trên bề mặt da. Khi mắc bệnh này da sẽ thường xuyên xuất hiện mụn nước kèm theo tình trạng ngứa đỏ làm cho người bệnh vô cùng khó chịu. 

Đây là một trong số những căn bệnh da liễu phổ biến nhất ở nước ta. Khảo sát gần đây cho thấy tỷ lệ người mắc bệnh eczema chiếm tới 20% tổng số bệnh nhân tới điều trị tại các bệnh viện da liễu. Trên thực tế, số người mắc bệnh có thể cao hơn bởi có nhiều bệnh không đi khám mà tự điều trị tại nhà. 

Bệnh chàm là tình trạng viêm nhiễm ngoài da gây tổn thương mụn nước, bong tróc rất mất thẩm mỹ khiến nhiều người lo ngại rằng căn bệnh này có thể lây lan từ người này sang người khác.

Tuy nhiên các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng căn bệnh này có liên quan mật thiết đến tính cơ địa, thói quen sinh hoạt của người bệnh, thường xuyên tiếp xúc với các loại hóa chất, xà phòng… Bệnh không gây nên bởi các loại vi khuẩn hay nấm men. Chính vì thế chàm da không có khả năng lây nhiễm từ người này sang người khác.

Mặc dù vậy, nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, tình trạng chàm da có thể phát triển nặng, gây nhiễm trùng và lan rộng trên chính cơ thể của người bệnh.

Những dấu hiệu bệnh chàm (eczema) thường gặp nhất

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh chàm (eczema) có ý nghĩa quan trọng trong việc điều trị. Để tránh nhầm lẫn bệnh eczema với các căn bệnh viêm da khác, người bệnh có thể nhận biết thông qua những triệu chứng sau:

• Xuất hiện các mảng hồng ban: trên bề mặt da sẽ xuất hiện các mảng hồng ban kèm theo đó là cảm giác ngứa ngáy và khó chịu. Biểu hiện này rất dễ nhầm lẫn với các biểu hiện của dị ứng da thông thường. 

• Trên da có mụn nước: tùy theo mức độ nặng nhẹ mà mụn nước có thể xuất hiện nhiều hay ít. Điều này do da bị tổn thương ở tầng thượng bì. Nếu mụn nước bị vỡ sẽ làm người bệnh có cảm giác đau rát, rất dễ bị nhiễm trùng. 

• Ngứa da: những cơn ngứa xuất hiện tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh và thường tập trung nhiều hơn vào buổi tối. Nhiều người có phản xạ gãi, không kiểm soát được nên dễ làm da bị trầy xước và chảy máu. 

• Khi mụn nước bong ra da sẽ đóng vảy, khô cứng và dễ bong tróc: đây là quy luật của da khi bị eczema. Lúc này các tế bào da đã bị tổn thương nghiêm trọng, mọc lớp vảy sừng cứng và rất mất thẩm mỹ. 

• Tái phát nhiều lần: khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn mạn tính thì rất khó chữa trị dứt điểm. Các biểu hiện bệnh vẫn xuất hiện khi có điều kiện thuận lợi. 

Phân loại bệnh chàm (eczema)

Có rất nhiều loại bệnh chàm khác nhau. Nếu phân loại theo đặc tính của bệnh có thể chia thành các thể bệnh chàm như sau:

• Bệnh chàm khô: Biểu hiện bệnh đặc trưng bởi tình trạng da khô ráp, tăng sừng hóa, nứt nẻ, gây đau rát.

• Bệnh chàm ướt: Đặc trưng bởi tình trạng các vùng da ướt và bết dính do dịch tiết và mủ tiết ra từ các mụn nước. Da tình trạng đóng vảy tiết.

• Bệnh chàm tổ đỉa: Biểu hiện bệnh xuất hiện ở lòng bàn tay và lòng bàn chân, đặc trưng là mụn nước 

• Bệnh chàm nước: Gây nổi nhiều mụn nước, khi mụn vỡ giải phóng chất dịch lỏng màu trắng như nước.

• Bệnh chàm tiếp xúc: Bệnh chàm xuất hiện do tiếp xúc với chất gây dị ứng. Hiện tượng này xuất hiện do phản ứng của hệ thống miễn dịch khi tiếp xúc với tác nhân từ bên ngoài. 

Theo phân loại theo đối tượng mắc bệnh có thể chia thành:

• Bệnh chàm sữa: Xảy ra ở trẻ sơ sinh, là tình trạng da nổi những nốt mụn li ti có màu trắng như sữa.

• Bệnh chàm ở trẻ em: Có thể xuất hiện từ rất sớm và phát triển đến khi trẻ trưởng thành. các vị trí thường gặp là nếp gấp ở đầu gối, vùng da quanh miệng hoặc mắt.

• Bệnh chàm ở người lớn: Thường phát triển mãn tính, tái phát liên tục. Bệnh có thể xảy ra ở mọi vùng da trên cơ thể, trong đó phổ biến nhất là tay, chân, mặt, các vùng nếp gấp trên cơ thể.

Bệnh chàm có thể xuất hiện ở nhiều vùng da khác nhau trên cơ thể, trong đó phổ biến nhất là các vị trsi sau:

• Bệnh chàm môi: Khiến vùng da môi trở nên khô, nứt nẻ, bong tróc rất khó chịu. Bệnh có xu hướng nghiêm trọng hơn khi thời tiết hanh khô, có thể khiến môi nứt toác, chảy máu.

• Bệnh chàm ở mặt: Khá phổ biến, có thể gây nổi mụn nước, hoặc khiến da khô, bong tróc vảy, nứt nẻ, đau nhức.

• Bệnh chàm da đầu: Gây ra tình trạng da khô, bong tróc tạo thành vảy gàu dày đặc. Bệnh nhân có thể ngứa da đầu nghiêm trọng, dẫn tới gãi nhiều, làm tổn thương da nghiêm trọng hơn và dẫn tới rụng tóc.

• Bệnh chàm ở tay: Vùng tổn thương thường khu trú nhiều ở bàn tay, có trường hợp ở cả cánh tay, khiến vùng da tay khô, nứt, bong tróc, đóng vảy tiết.

• Bệnh chàm ở chân: Thường xuất hiện nhiều ở bàn chân, cũng có thể lan ra cả bắp chân. Tổn thương khiến da đỏ, nổi mụn nước, khô rát, bong tróc.

• Bệnh chàm sinh dục: Tổn thương do bệnh chàm khu trú ở vùng da ở bộ phận sinh dục. Tỉ lệ bệnh chàm sinh dục ở nam nhiều hơn nữ. Bệnh chàm bìu gây ra nhiều cảm giác khó chịu, khiến người bệnh bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày.

Nguyên nhân gây bệnh chàm

Đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào chỉ ra chính xác nguyên nhân gây bệnh chàm (eczema). Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học cho rằng căn bệnh này có thể gây ra do hệ miễn dịch phản ứng mạnh mẽ quá mức với một chất gây kích ứng nào đó. Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể là nguyên nhân hoặc làm tăng mức độ của bệnh như:

• Tiếp xúc với chất gây kích ứng: xà phòng, chất tẩy rửa, dầu gội, nhựa cây,…

• Tiếp xúc với chất gây dị ứng: bụi bẩn, phấn hoa, nấm mốc…

• Sự tấn công của các vi khuẩn, virus, nấm

• Ảnh hưởng của thời tiết như quá nóng hoặc quá lạnh cũng có thể gây ra các biểu hiện bệnh. 

• Dấu hiệu bệnh cũng có thể xuất hiện do ăn một thực phẩm nào đó. Thông thường là trứng, sữa, các loại hạt… 

• Căng thẳng cũng là một nguyên nhân gây bệnh chàm

Bệnh chàm có nguy hiểm không? Có chữa được không? 

Bệnh chàm tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng cần được điều trị sớm. Bởi nếu để lâu bệnh dễ chuyển nặng, trở thành mãn tính, tái phát dai dẳng và để lại những biến chứng như lở loét, nhiễm trùng, sẹo thâm… ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý người bệnh.

Bệnh chàm – eczema là một dạng viêm da mãn tính có liên quan mật thiết đến tính cơ địa. Hiện nay căn bệnh này chưa có thuốc đặc trị và chưa thể chữa khỏi hoàn toàn. 

Tuy nhiên nếu bệnh nhân lựa chọn đúng phương pháp chữa bệnh, kiên trì điều trị, tuân thủ chặt chẽ những chỉ dẫn của bác sĩ, kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, lành mạnh thì hoàn toàn có thể kiểm soát ổn định căn bệnh này, ngăn chặn tối đa việc tái phát bệnh.

Bệnh chàm nên kiêng gì? ăn gì?

Ngoài việc áp dụng các mẹo dân gian, các loại thuốc điều trị thì chế độ sinh hoạt, ăn uống cũng tác động không nhỏ đến việc điều trị bệnh. Cụ thể, bạn nên: 

Thay đổi chế độ sinh hoạt 

• Vệ sinh da thường xuyên và đúng cách. Điều này tưởng chừng đơn giản nhưng không phải ai cũng thực hiện đúng. Bạn nên chọn loại xà phòng nhẹ dịu, không gây kích ứng da. Chú ý không nên kì cọ quá mạnh dễ làm da bị trầy xước và nhiễm khuẩn. 

• Dưỡng ẩm da thường xuyên để hạn chế ngứa da, khô da. 

• Hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, hóa chất độc hại, ánh nắng mặt trời. 

• Sắp xếp công việc hợp lý, tránh căng thẳng làm cho bệnh trở nên trầm trọng hơn. 

• Tập thể dục để nâng cao sức khỏe, giúp tinh thần thoải mái. Nhờ đó mà tăng cao hiệu quả của các phương pháp chữa trị bệnh. 

Thay đổi chế độ ăn uống 

• Hạn chế sử dụng các thực phẩm có thể gây kích ứng da như hải sản, trứng, sữa, thịt bò 

• Tăng cường uống nhiều nước để tăng cường quá trình trao đổi chất, ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi để bổ sung vitamin cùng như các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. 

• Trong quá trình chữa trị không nên dùng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích có thể làm tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn. 

Cách phòng tránh bệnh tái phát 

Bệnh chàm (eczema) có thể bùng phát bất cứ lúc nào, bạn nên phòng chống bệnh bằng các biện pháp sau: 

• Uống đủ nước để duy trì lớp ẩm bảo vệ da, đồng thời hỗ trợ quá trình lọc thải các chất độc hại. Trung bình bạn cần phải uống đủ 2 lít nước mỗi ngày. 

• Hạn chế ăn các thực phẩm dễ gây kích ứng da như: hải sản, trứng, đậu phộng. 

• Bổ sung các thực phẩm có khả năng thanh nhiệt, giải độc như rau củ quả tươi. 

• Vệ sinh da thường xuyên nhất là những khi ra nhiều mồ hôi, hạn chế việc dùng các loại xà phòng dễ gây kích ứng da. 

• Khi có các biểu hiện bệnh không được chủ quan mà phải đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. 

​

(Nguồn: https://www.thuocdantoc.org/benh-cham-eczema.html)